Gaziantep’te geçtiğimiz haftalarda 15 yaşındaki bir çocuğun, 13 yaşındaki bir çocuğu öldürmesinin çocuklarda suç işleme yaşının ne kadar düştüğünü gözler önüne sererken, Gaziantep adliyesinde ise 3 Çocuk Asliye Ceza Mahkemesi ve 1 Çocuk Ağır Ceza Mahkemesinin bulunması çocuk suçların ne kadar arttığını gösterdi.
Son yıllarda Türkiye genelinde güvenlik birimlerine gelen-götürülen ve ‘Suça sürüklenen çocuk’ olarak kaydedilen çocuk sayısında belirgin bir artış yaşandığını belirten Av. İbrahim Kaya, gelir adaletsizliği ve işsizliğin büyükşehirlerde çocukları erken yaşta sokakta çalışmaya veya suça ittiğinin altını çizdi.
Suça yönelmenin arkasında aile içi sorunlardan yoksulluğa, okuldan toplumsal dışlanmaya kadar birçok etkenin bulunduğunu ifade eden Kaya, bu nedenle sorunu yalnızca ‘ceza’ penceresinden görmenin yetersiz, önleme, müdahale ve rehabilitasyon üçgeninde eş zamanlı politikaların olması gerektiğinin altını çizdi. gerekiyor.
Aile destek programları, okul içi rehberlik, yeterince yaygın değil
Gaziantep özeline değinen Kaya, ‘’Aile destek programları, okul içi rehberlik, yeterince yaygın değil; risk altındaki çocuklar suça sürüklenmeden önce müdahale eksik kalıyor. Çocuk adaleti alanında uzman hâkim, çocuk gelişimi uzmanı, psikolog ve sosyal çalışmacı sayısı yetersiz; mahkemelerde ve İzleme-rehabilitasyon mekanizmalarında kapasite darlığı var. Yoksulluk, suça sürüklenmede önemli bir risk faktörü; çalışma, madde kullanımına erişim, aile içi şiddet gibi etkenler artı risk oluşturuyor’’ değerlendirmesini yaptı.
Suça sürüklenen çocukların suç ile tanışma yaşı düşüyor
Suça sürüklenen çocukların suç ile tanışma yaşının düştüğünü sözlerine ekleyen Av. Kaya, ‘’Parçalanmış aileler, ebeveynlerin ilgisizliği veya şiddet içeren aile ortamları çocukları korumasız bırakıyor. Çocuklar, sevgi ve ilgi eksikliğini başka ortamlarda ararken yanlış gruplarla tanışabiliyor. Aile içi iletişimsizlik, çocukların duygusal ihtiyaçlarını sağlıksız yollarla gidermesine neden olabiliyor. Maddi sıkıntılar nedeniyle eğitim hayatı yarıda kalıyor, bu da suça karışma riskini artırıyor. Okuldan kopan veya okula uyum sağlayamayan çocuklar, koruyucu bir sistemin dışında kalıyor. Bazı bölgelerde rehberlik ve psikolojik destek hizmetleri yetersiz. Okul devamsızlıkları ve başarısızlık, çocukların “dışlanmışlık” hissini büyütüyor’’ şeklinde konuştu.
Uyuşturucu ve madde kullanımı yaşı giderek düşüyor
Kaya, ‘’Riskli mahallelerde yaşayan çocuklar, kötü örnekleri rol model alabiliyor. Sosyal medya, çocukların kolayca şiddet, uyuşturucu veya yasa dışı davranışlara maruz kalmasına neden olabiliyor. Fenomen kültürü, yanlış değerleri ödüllendirebiliyor. Uyuşturucu ve madde kullanımı yaşı giderek düşüyor. Madde bağımlılığı hem suçun nedeni hem de sonucu haline geliyor’’ şeklinde konuştu.
Karar alıcıların, veri temelli hızlı adımlar atması gerekiyor
Gaziantep adliyesinde, 3 Çocuk Asliye Ceza Mahkemesi ve 1 Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nin bulunduğunu belirten Kaya, ‘’Suça sürüklenen çocuklar ‘Sadece suç faili’ değildir; hem mağdur hem de potansiyel yeniden suça sürüklenme riski taşıyan bireylerdir. Gaziantep’te hem adli kapasiteyi (uzman personel) hem de önleyici sosyal hizmetleri güçlendirmek, kısa vadede hem çocukların hayatlarında hem de toplum güvenliğinde kalıcı fayda sağlayacaktır. Bu konuda karar alıcıların, veri temelli hızlı adımlar atması gerekiyor. Resmi veriler ve istatistikler işimizi kolaylaştırıyor, bunlar rehber alınarak yerelde uygulanabilir politikalar tasarlanmalı’’ önerisinde bulundu.